بوستر ترمز خودرو
بوستر ترمز خودرو، یکی از اجزای حیاتی سیستم ترمز دیسکی خودرو است که به منظور تقویت نیروی فشار داده شده بر پدال ترمز استفاده می‌شود. وظیفه اصلی بوستر ترمز، افزایش قدرت ترمزگیری و بهبود عملکرد ترمزهای خودرو است.
بوستر ترمز به صورت یک قطعه فلزی سیاه‌رنگ در نزدیکی موتور و در سمت راننده نصب می‌شود. باز کردن درب کاپوت قابلیت مشاهده آن را فراهم می‌کند. این قطعه در سیستم ترمز دیسکی استفاده می‌شود و در ترمزهای کاسه‌ای (طبلی) وجود ندارد.
بوستر خلاء ترمز نیروی وارد شده از طریق فشار پدال ترمز را تقویت کرده و به سیلندر اصلی ترمز انتقال می‌دهد. به این ترتیب، با استفاده از نیروی کمتر از سوی راننده، ترمزگیری محکم و به موقع امکان‌پذیر می‌شود. علاوه بر این، حضور بوستر در سیستم ترمز مانع از فعالیت پدال ترمز در زمان خاموش بودن خودرو می‌شود و پدال را سفت می‌کند.
با استفاده از بوستر ترمز، رانندگان قدرت و کنترل بیشتری بر روی عملکرد ترمز خودرو خواهند داشت. این قطعه می‌تواند باعث افزایش ایمنی و کاهش فاصله ترمزگیری شود. علاوه بر این، استفاده از بوستر ترمز باعث کاهش استهلاک قطعات ترمز و افزایش عمر آنها نیز می‌شود.
بوستر ترمز یکی از اجزای حیاتی سیستم ترمز خودرو است که با کارکرد صحیح و مناسب، تأثیر بسزایی در عملکرد و ایمنی خودرو خواهد داشت. بنابراین، تنظیم و نگهداری مناسب بوستر ترمز و کنترل دوره‌ای آن بسیار اهمیت دارد.
اجزای تشکیل دهنده بوستر ترمز
بوستر ترمز خودرو شامل اجزای زیر است:
۱. بدنه بوستر: بدنه بوستر از فلز ساخته شده است و دارای دو محفظه مجزا است. محفظه فشار ثابت و محفظه فشار متغیر. این بدنه نقش اصلی در نگهداری و محافظت از سایر اجزا دارد.
۲. سوپاپ هوشمند (سوپاپ کنترل): این سوپاپ در بین محفظه‌های بدنه قرار می‌گیرد و در کنترل جریان هوا برای ایجاد فشار متغیر نقش دارد. این سوپاپ مطمئن می‌شود که فشار تولید شده توسط بوستر منظم و قابل پیش‌بینی است.
۳. دیافراگم: دیافراگم درون بدنه بوستر قرار دارد و از پلاستیک ساخته شده است. این قطعه وظیفه جداسازی محفظه فشار متغیر و محفظه فشار ثابت را دارد و دریافت فشار هوای برقرار شده در محفظه فشار متغیر را تسهیل می‌کند.
۴. سوپاپ یک‌طرفه: این سوپاپ با فضای بیرون بدنه بوستر در ارتباط است و برخی آن را سوپاپ هوا نیز می‌نامند. وظیفه اصلی این سوپاپ تنظیم خروجی هوا از بوستر و کنترل فشار درون سیستم ترمز است.
۵. فنر بوستر: فنر بوستر وظیفه برگشت دادن پیستون بوستر به وضعیت اولیه را دارد. این فنر با تحمل فشار تولید شده توسط پیستون به محل قبلی باز می‌گردد.
۶. پیستون بوستر: این پیستون عمل ایجاد فشار ناشی از هوای ورودی را بر دیافراگم انجام می‌دهد. زمانی که پدال ترمز فشار داده می‌شود، پیستون حرکت می‌کند و فشار هوای وارد شده را به سیستم ترمز انتقال می‌دهد.
انواع بوستر ترمز
بوسترهای ترمز خودرو امروزه در سه نوع مختلف در بازار موجود هستند: بوستر ترمز مستقیم، بوستر ترمز غیرمستقیم و بوستر ترمز دو پیستونه.
بوستر ترمز مستقیم در این نوع بوستر، نیروی فشار پای راننده به طور مستقیم به بوستر منتقل می‌شود و سپس به پمپ ترمز رسیده و فشار ترمز را ایجاد می‌کند. در این نوع، سیلندر اصلی بوستر در سمت سیلندر خلاء قرار دارد و از طریق سوپاپی یک طرفه با دریچه ورودی سیلندر خلاء ارتباط برقرار می‌کند. عملکرد بوستر ترمز مستقیم به این صورت است که با فشار دادن پای راننده، اهرم جلوبری از داخل مجموعه سوپاپ کنترل به طور جلو حرکت می‌کند و سپس دهانه خلاء بسته می‌شود و به همین ترتیب هوا وارد عقب سیلندر خلاء می‌شود.
بوستر ترمز غیرمستقیم در این نوع بوستر، نیروی فشار پای راننده به یک کنترلر ارسال می‌شود که سپس این نیرو به بوستر منتقل می‌شود. در این نوع بوستر، سیلندر اصلی بوستر در سمت سیلندر ترمز قرار دارد و از طریق استفاده از سیستم هیدرولیک، فشار ترمز را ایجاد می‌کند. عملکرد بوستر ترمز غیرمستقیم به این صورت است که با فشار دادن پای راننده، کنترلر درونی حرکت می‌کند و فشار آب را در کیسه‌ی بوستر ایجاد می‌کند که به نوبه خود فشار را به سیلندر ترمز منتقل می‌کند.
بوستر ترمز دو پیستونه در این نوع بوستر، دو سیلندر اصلی بوستر به کمک دو پیستون عمودی واکنش‌پذیر کار می‌کنند. یکی از پیستون‌ها در اندازه‌ی بزرگتری قرار دارد و بر روی پدال ترمز تاثیر دارد، در حالیکه پیستون دیگر در اندازه‌ی کوچکتر به بوستر متصل می‌شود و فشار را به سیستم ترمز منتقل می‌کند.
علائم خرابی بوستر ترمز خودرو
خرابی بوستر ترمز خودرو می‌تواند منجر به مشکلات جدی در رانندگی شود. برخی از علائم خرابی بوستر ترمز عبارتند از:
۱. نشت هوا از طریق شیلنگ خلا:
اگر هوا از شیلنگ خلا بوستر نشت کند، فشار هوا کاهش می‌یابد و نیروی ترمزگیری کاهش می‌یابد. این مشکل ممکن است به علت لغزش شیلنگ خلا یا کوچک شدن راکتو شکن باشد.
۲. سوراخ شدن دیافراگم داخلی:
دیافراگم درون بوستر ترمز برای ایجاد فشار لازم برای ترمزگیری استفاده می‌شود. اگر دیافراگم سوراخ شود، فشار هوا از بین می‌رود و قدرت ترمزگیری کاهش می‌یابد.
۳. نشت هوا از پِرس دور:
اگر هوا از پِرس دور بوستر ترمز نشت کند، فشار هوا کاهش می‌یابد و ترمزگیری ضعیف می‌شود. این مشکل ممکن است به علت لغزش پِرس دور یا خرابی آن باشد.
۴. نشت روغن ترمز از بوستر:
اگر روغن ترمز از بوستر نشت کند، ممکن است نشت در محل اتصال شیلنگ روغن ترمز به بوستر یا درون خود بوستر باشد. این مشکل باعث کاهش فشار روغن ترمز و عملکرد غیرقابل پیش بینی ترمز می‌شود.
۵. متوقف نشدن درست خودرو هنگام ترمز گیری:
اگر بوستر ترمز خراب شود، خودرو ممکن است نتواند به درستی ترمز بگیرد و فاصله ترمزگیری طولانی‌تر شود. این مشکل می‌تواند به علت خرابی سیستم پرتوان ترمز، دیافراگم بوستر یا سیستم هیدرولیک ترمز باشد.
۶. سفت یا شل شدن پدال ترمز:
اگر بوستر ترمز خراب شود، پدال ترمز ممکن است سفت یا شل شود. سفت شدن پدال ترمز ممکن است به علت عدم افزایش فشار درون بوستر یا خرابی سیستم هیدرولیک ترمز باشد. شل شدن پدال ترمز هم ممکن است به علت نشت هوا یا روغن از بوستر باشد.
آموزش اینکه چطور متوجه خرابی بوستر ترمز ماشین شویم
بوستر ترمز یک قطعه مهم در سیستم ترمز خودرو است که باعث افزایش قدرت فشار ترمز می‌شود. برای اطمینان از سلامت بوستر ترمز در خودروی خود، می‌توانید به سه مرحله زیر عمل کنید:
مرحله اول:
۱. موتور خودرو را خاموش کنید و پدال ترمز را چند بار فشار دهید. توجه کنید که حرکت پدال ترمز تغییر نکند.
۲. در حالی که پدال ترمز را فشار داده نگه دارید، موتور را استارت بزنید.
۳. در حالی که استارت می‌زنید، باید پدال ترمز کمی به سمت پایین حرکت کند. اگر این اتفاق بیفتد، بوستر ترمز درست عمل می‌کند.
مرحله دوم:
۱. موتور را استارت بزنید و پس از دو دقیقه آن را خاموش کنید.
۲. به پدال ترمز فشار وارد کنید (مانند فشار معمولی ترمز).
۳. اگر هر بار که پدال ترمز را فشار می‌دهید، کورس حرکت آن کوتاه‌تر شود، بوستر ترمز سالم است.
مرحله سوم:
۱. موتور را استارت بزنید و به پدال ترمز فشار وارد کنید.
۲. همزمان با نگه‌داشتن پدال ترمز، موتور را خاموش کنید.
۳. پدال ترمز را به مدت سی ثانیه در همین حالت نگه دارید.
۴. اگر پدال ترمز ارتفاع تغییر نکند، به احتمال زیاد بوستر ترمز سالم است.
درصورتی که طی هر یک از مراحل بالا شاهد خرابی بوستر و عملکرد نادرست پدال ترمز باشید، بهتر است به یک مکانیک متخصص مراجعه کنید. ممکن است نیاز به بررسی سوپاپ یک‌طرفه، شیلنگ خلاء و اتصالات بوستر وجود داشته باشد.
دلیل شنیدن صدای پدال ترمز
این صدا معمولا به دلیل وجود فرسایش و سایش بین قطعات ترمز، نظیر صفحه‌های ترمز، دیسک ها و صفحه‌های چرخشی می‌باشد. هرچند که احتمال خرابی در همه موارد این صدا وجود ندارد، اما در صورتی که صدای پدال ترمز به طور غیرطبیعی بلندتر از حد معمول باشد، باید اقدامات لازم را در جهت بررسی و تعمیر این مشکل انجام داد.
به‌طور کلی، شنیدن صدای فِس‌فِس را هنگام فشار دادن پدال ترمز می‌توان طبیعی در نظر گرفت. این صدا معمولا ناشی از حرکت و فرسایش قطعه فشاردهنده ترمز، که همان کفش ترمز می‌باشد، به سطح دیسک ترمز است. بنابراین، اگر این صدا تنها در حالتی که پدال ترمز فشار داده می‌شود و هنگامی که پدال رها می‌شود خاموش است، اغلب مشخص می‌کند که هیچ نقص یا مشکل خاصی در سیستم ترمز وجود ندارد و امری نگران‌کننده نیست.
اما، اگر صدای پدال ترمز به طور غیرطبیعی بلندتر، غمگین‌تر یا ناخوشایندتر از حد عادی باشد، ممکن است خرابی در سیستم ترمز خودرو وجود داشته باشد. این صدا می‌تواند ناشی از خرابی بوستر ترمز، که مسئول افزایش قدرت ترمز و تقویت فشار تولید شده توسط پدال ترمز است، باشد. بوستر ترمز باید فشار مطلوب را در سیستم ترمز حفظ کند و اگر خراب شود می‌تواند باعث کاهش قدرت ترمز و ایجاد صداهای نامناسب شود.
تکرار مشکل می‌تواند منجر به خرابی جدی ترمز و خطر شتاب زیاد در صورت اضطراب یا موقعیت‌های خطرناک شود. ترمز خودرو بخش حیاتیی از ایمنی شما است، بنابراین نباید از رفع مشکلات و خرابی‌های آن غفلت کرد.